21-3-2017 —
PvdA'ers Henk Nijboer en Albert de Vries hebben Kamervragen gesteld aan minister Dijsselbloem (Financiën) en Plasterk (Wonen) over de toename van het aantal woningaankopen zonder financieringsvoorbehoud of bouwtechnische keuring. De Kamerleden bepleiten wettelijke maatregelen als makelaarsvereniging NVM niet ingrijpt. NVM-voorzitter Ger Jaarsma laat aan Vastgoed Media weten: 'Afspraken tussen makelaars over het niet accepteren van concurrerende voorwaarden druisen in tegen de door de wetgever voorgeschreven eenzijdige belangenbehartiging.'
Nijboer en De Vries stellen in hun kamervragen dat huizenkopers steeds vaker een huis aankopen zonder financieringsvoorbehoud of bouwtechnische keuring, omdat dit door makelaars vaak als concurrerende voorwaarde bij een aankoop wordt gebruikt. De NVM signaleert ook dat er in overspannen woningmarkten inderdaad meer geboden wordt zonder voorbehouden. Jaarsma: “Dat lijkt een algemene tendens, maar wij beschikken niet over concrete cijfers m.b.t. transacties waar geen makelaar bij betrokken is. Op basis van een enquête onder onze leden schatten wij dat op dit moment 12,5% van de woningen wordt verkocht zonder voorbehoud financiering en 57,2% zonder voorbehoud bouwkundige keuring.”
Kat in de zak
Nijboer en De Vries willen van Dijsselbloem en Plasterk weten hoe zij aankijken tegen de risico’s die hieraan zijn verbonden. 'Deelt u de mening dat de kans van het kopen van een kat in de zak hierdoor toeneemt?', luidt een van de kamervragen. Jaarsma beaamt dat er risico’s verbonden zijn aan het loslaten van het financieringsvoorbehoud. “Het financieringsvoorbehoud is standaard opgenomen in het landelijk model koopovereenkomst dat de makelaarsorganisaties samen met de consumentenorganisaties hebben opgesteld. Dit model wordt ook gebruikt door particulieren die zonder tussenkomst van een makelaar een huis (ver)kopen. Door van dit model af te wijken en toch zonder voorbehoud te bieden, neemt de consument bewust een risico. Als bij de transactie een makelaar betrokken is zal deze zich ervan vergewissen dat de koper zich daar van bewust is, maar de beslissing om zonder voorbehoud te kopen, ligt uiteindelijk bij de consument.”
Inzet aankoopmakelaar als oplossing
Ook vragen de Kamerleden zich af of het afzien van een bouwtechnische keuring zich wel verhoudt tot de onderzoeksplicht van de koper. Ze wijzen er bovendien op dat het Financieel Stabiliteitscomité al eerder heeft aangegeven dat de aankoop van een huis zonder financieringsvoorbehoud of een bouwkundige keuring kan bijdragen aan oververhitting op de huizenmarkt. De NVM reageert niet afwijzend op de conclusie maar moet blijven hameren op de eigen verantwoordelijkheid van de koper: “Juist in oververhitte woningmarkten kan het wenselijk zijn voor de koper om een aankoopmakelaar in de arm te nemen om het belang van de koper te dienen. De aankoopmakelaar zal de koper (proberen te) behoeden voor emotionele en onverstandige beslissingen. Een aankoopmakelaar zal zijn opdrachtgever met klem afraden om als - dat niet verantwoord is - zonder voorbehoud van financiering of bouwkundige keuring een bod uit te brengen. Het laten uitvoeren van een bouwkundige keuring kan daarentegen ook juist in het belang van de verkoper zijn, in verband met aansprakelijkheid. Dit hangt derhalve af van de concrete omstandigheden”, aldus Jaarsma.
‘Stoppen met deze handelswijze’
Nijboer en De Vries vinden dat omwille van consumentenbescherming deze aankoopvoorwaarden niet als concurrerend element moeten worden ingezet. Ze roepen de ministers op om met makelaarsvereniging NVM afspraken te maken over het stoppen van deze handelswijze. Als de NVM niet in actie komt moet wat de Kamerleden betreft bij wet worden afgedwongen dat het financieringsvoorbehoud en de bouwtechnische keuring niet als concurrerende voorwaarden mogen worden gebruikt bij de verkoop van een huis.
‘Past niet bij eenzijdige belangenbehartiging ‘
Jaarsma is helder over de oproep van de Kamerleden: “De wetgever heeft expliciet gekozen voor een systeem van eenzijdige belangenbehartiging. Dit betekent dat de verkopend makelaar primair het belang moet dienen van de verkoper. Wanneer er biedingen worden uitgebracht zonder voorbehoud, dan kan dit voor de verkoper belangrijke zekerheden bieden. Het past de verkopend makelaar dan in beginsel niet om hier níet op in te gaan, aangezien dat doorgaans tegen het belang van zijn opdrachtgever zou indruisen. Het is aan de verkoper -meestal zelf ook een consument- om te bepalen hoe belangrijk hij het vindt dat er wel of geen voorbehoud wordt gemaakt. Zo zal een verkoper die al eerder een financieringsvoorbehoud heeft geaccepteerd waar een beroep op is gedaan er bij de tweede keer meer belang aan hechten dat er geen voorbehoud wordt gemaakt. Een afspraak tussen makelaars dat een verkoper dat niet zou mogen laten meewegen, past niet bij de door de wetgever voorgeschreven eenzijdige belangenbehartiging. Ook zou een dergelijke afspraak op mededingingsrechtelijke bezwaren stuiten.”
Bron: vastgoedactueel.nl
